Cuốn sách “The Promise of a Pencil” của Adam Braun, dù không viết về y khoa, lại cộng hưởng một cách đáng ngạc nhiên với hành trình của một người thầy
Lời hứa từ một cây bút chì
Trong thế giới của phẫu thuật lồng ngực và mạch máu, mọi thứ đều bắt đầu từ những điều cơ bản nhất: một đường rạch dao, một mũi chỉ khâu, một quyết định trong tích tắc. Những hành động nhỏ bé này, khi được thực hiện với mục đích và sự chính xác, có thể tạo ra sự thay đổi phi thường giữa sự sống và cái chết. Cuốn sách “The Promise of a Pencil” của Adam Braun, dù không viết về y khoa, lại cộng hưởng một cách đáng ngạc nhiên với hành trình của một người thầy thuốc. Nó không nói về kỹ thuật mổ xẻ, mà về cách một ý niệm nhỏ có thể nảy mầm thành một sứ mệnh lớn lao.
Bạn là một phần không thể thiếu của xã hội
Quyển sách mở đầu với một ý tưởng đơn giản nhưng mạnh mẽ: giáo dục là lộ trình dẫn đến một cuộc sống thành công. Mỗi cá nhân, dù đóng góp một xu hay hàng triệu đô la, đều đang tham gia vào việc kiến tạo xã hội. Trong ngành y, điều này càng trở nên rõ ràng. Mỗi phẫu thuật viên không chỉ là người thực hiện các ca mổ. Họ là một mắt xích trong một hệ thống lớn hơn, có trách nhiệm với sức khỏe cộng đồng.
Sự đóng góp không chỉ nằm ở việc phẫu thuật thành công một khối u phổi hay tái thông một động mạch bị tắc. Nó còn là việc đào tạo thế hệ bác sĩ kế cận, nghiên cứu các phương pháp điều trị mới, hay đơn giản là dành thời gian giải thích cặn kẽ cho bệnh nhân và gia đình họ. Mỗi hành động, dù nhỏ, đều là một viên gạch xây dựng nên niềm tin và sức khỏe cho cả cộng đồng, giống như mỗi cây bút chì góp phần tạo nên một ngôi trường.
Chuyển hóa tia lửa đầu tiên thành hành động
Adam Braun bắt đầu hành trình của mình bằng một câu hỏi đơn giản với một cậu bé: "Nếu có thể có bất cứ thứ gì trên đời, cháu muốn gì nhất?". Câu trả lời là "Một cây bút chì". Tia lửa đó đã khởi đầu cho tất cả. Trong phẫu thuật, tia lửa này xuất hiện hàng ngày. Đó có thể là hình ảnh một khối phình động mạch chủ bụng trên phim cắt lớp vi tính, đe dọa vỡ bất cứ lúc nào, hay một bệnh nhân bị tắc mạch chi cấp tính đối mặt với nguy cơ đoạn chi.
"Mỗi cây bút chì đều có một mục đích."
Tương tự, mỗi dụng cụ trên bàn mổ đều có một mục đích tối thượng. Cây bút chì mở ra cánh cửa tri thức, còn con dao mổ mở ra cơ hội sống. Việc chuyển hóa "tia lửa" (chẩn đoán) thành "hành động" (phẫu thuật) đòi hỏi một quá trình kỷ luật, giống như cách Braun được cha mình rèn giũa. Sự nghiêm khắc và kỷ luật không phải để hạn chế, mà để đảm bảo mỗi hành động đều được thực hiện với sự tập trung và nỗ lực cao nhất.
Xây dựng một hệ thống bền vững là trách nhiệm chung
Tổ chức Pencils of Promise (PoP) ra đời từ ý tưởng xây dựng trường học cho trẻ em nghèo. Thành công của ngôi trường đầu tiên ở Lào cho thấy sức mạnh của sự chung tay. Một phẫu thuật viên không thể một mình cứu sống bệnh nhân trong một ca mổ phức tạp. Thành công của một ca phẫu thuật động mạch chủ hay cắt u trung thất là thành quả của cả một ê-kíp: từ bác sĩ gây mê, dụng cụ viên, điều dưỡng hồi sức cho đến các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh.
Xây dựng một khoa phẫu thuật vững mạnh cũng giống như xây dựng một hệ thống giáo dục. Nó đòi hỏi sự cam kết của tất cả mọi người, từ việc chuẩn hóa các quy trình an toàn phẫu thuật, cập nhật kiến thức liên tục, đến việc tạo ra một môi trường làm việc mà ở đó mọi người đều cảm thấy được tôn trọng và có cơ hội phát triển. Lợi ích của một hệ thống y tế xuất sắc không chỉ dành cho một cá nhân nào, mà là cho toàn bộ xã hội.
Một mục tiêu cần một kế hoạch, nếu không nó chỉ là ý tưởng
Khi PoP phát triển, Adam Braun nhận ra cần phải có một kế hoạch bài bản để tiến xa hơn. Anh xây dựng nó dựa trên ba nền tảng chính: câu chuyện truyền cảm hứng, sự hiện diện trực tuyến, và tổ chức chuyên nghiệp. Điều này phản ánh chính xác quy trình làm việc trong phẫu thuật.
"Trong những khoảnh khắc mà các ưu tiên xung đột, hãy luôn được dẫn lối bởi các giá trị của bạn, chứ không phải bởi những nhu cầu bạn cảm nhận được."
Khi đối mặt với một ca phình động mạch chủ bụng phức tạp, kế hoạch phẫu thuật là tối quan trọng.
- Câu chuyện truyền cảm hứng: Đó là niềm tin của bệnh nhân đặt vào phẫu thuật viên và cả ê-kíp. Một kế hoạch rõ ràng, được giải thích cặn kẽ, sẽ mang lại sự an tâm và hợp tác từ phía người bệnh.
- Sự hiện diện trực tuyến (tương đương với việc hội chẩn): Trước ca mổ, hình ảnh cắt lớp vi tính hay chụp động mạch xóa nền được phân tích kỹ lưỡng, ê-kíp sẽ hội chẩn với các chuyên gia khác để vạch ra chiến lược tối ưu, dự phòng mọi tình huống. Có thể sẽ có kế hoạch A là can thiệp nội mạch, và kế hoạch B là mổ mở nếu có bất trắc.
- Tổ chức chuyên nghiệp: Sự phối hợp nhịp nhàng trong phòng mổ, mỗi người biết rõ vai trò của mình, từ phẫu thuật viên chính đến người phụ, đảm bảo ca mổ diễn ra an toàn và hiệu quả. Không có kế hoạch, mọi nỗ lực chỉ là những hành động rời rạc và đầy rủi ro.
Tổ chức cần có hạnh phúc, tình bạn, sự ghi nhận, cải tiến và niềm vui
Braun đã xác định năm cá tính cốt lõi của tổ chức mình: Hạnh phúc, Tình bạn, Ghi nhận, Cải tiến, và Niềm vui. Những yếu tố này tưởng chừng xa lạ với môi trường căng thẳng của phòng mổ, nhưng lại vô cùng cần thiết.
- Hạnh phúc và Tình bạn: Sự căng thẳng cực độ trong các ca mổ lớn tạo ra một sự gắn kết đặc biệt giữa các thành viên ê-kíp. Sự tin tưởng tuyệt đối vào đồng đội là nền tảng cho mọi thành công.
- Ghi nhận: Sự ghi nhận không chỉ đến từ cấp trên, mà còn là lời cảm ơn của bệnh nhân, là khoảnh khắc nhìn thấy họ bình phục. Đó là phần thưởng lớn nhất, củng cố thêm ý nghĩa cho công việc.
- Cải tiến: Y khoa là ngành học không bao giờ ngừng. Chương trình "Launch and Learn" của PoP rất giống với các buổi họp chuyên môn, bình bệnh án trong bệnh viện. Nơi các ca bệnh khó, các sai sót được đưa ra phân tích một cách thẳng thắn không phải để chỉ trích, mà để tất cả cùng nhau học hỏi và cải thiện.
- Niềm vui: Ngay cả trong những giờ phút căng thẳng nhất, một chút hài hước đúng lúc có thể xoa dịu không khí, giúp cả ê-kíp giữ được sự bình tĩnh và tập trung.
"Trong những khoảnh khắc không chắc chắn... hãy đắm mình vào cuộc sống mà bạn tự hào nhất khi được sống."
Sợ hãi là bình thường, nhưng bị nó ngăn cản thì không
Khi PoP ngày càng lớn mạnh, Adam Braun cảm thấy sợ hãi trước quy mô của các dự án. Tương tự, một phẫu thuật viên trẻ khi đối mặt với ca đại phẫu đầu tiên, hay thậm chí một phẫu thuật viên kinh nghiệm khi tiếp nhận một ca bệnh cực kỳ phức tạp, đều cảm thấy áp lực và cả sự lo lắng. Sợ hãi là một phản ứng tự nhiên, nó cho thấy chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của công việc mình đang làm.
Vượt qua nỗi sợ không có nghĩa là liều lĩnh. Nó có nghĩa là chuẩn bị kỹ càng hơn, tìm kiếm sự tư vấn từ những người đi trước, và tin vào quá trình đào tạo của mình. Quyển sách nhấn mạnh: không ai độc quyền về kiến thức. Trong y khoa, việc hội chẩn, tham khảo ý kiến đồng nghiệp là biểu hiện của sự chuyên nghiệp và tinh thần trách nhiệm, không phải là sự yếu kém. Bước đầu tiên để giải quyết một vấn đề lớn là tạo ra niềm tin rằng mình sẽ tìm ra cách.
Kết luận
“The Promise of a Pencil” là một lời nhắc nhở rằng mọi hành trình vĩ đại đều bắt đầu bằng những bước chân nhỏ bé. Một cây bút chì có thể thay đổi cuộc đời một đứa trẻ. Một mũi khâu chính xác có thể cứu sống một mạng người. Những quyết định đưa ra trong phòng mổ, dù chỉ trong khoảnh khắc, đều là kết tinh của nhiều năm học tập, rèn luyện và hy sinh.
Cuối cùng, dù là xây một ngôi trường hay thực hiện một miệng nối mạch máu, mục đích sâu xa vẫn là tạo ra sự thay đổi tích cực. Công việc của một phẫu thuật viên, cũng như của Adam Braun, được dẫn lối bởi một lời hứa: lời hứa về một tương lai tốt đẹp hơn, được tạo nên từ những hành động nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa.
Bình luận