Bướu Giáp Nhân: Hiểu Đúng và Điều Trị Kịp Thời

Bài viết về bướu giáp nhân, giúp bạn đọc hiểu rõ về bệnh lý phổ biến này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán đến các phương pháp điều trị hiệ

Bướu giáp nhân là một vấn đề sức khỏe khá phổ biến, và có lẽ bạn hoặc người thân quen đã từng nghe đến. Đừng quá lo lắng, đa số bướu giáp nhân là lành tính. Tuy nhiên, việc hiểu rõ về chúng là rất quan trọng để bạn có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của mình. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về bướu giáp nhân, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách phát hiện cho đến các phương pháp điều trị hiện đại.

Bướu giáp nhân là gì?

Bướu giáp nhân là sự phát triển bất thường thành khối u trong tuyến giáp. Tuyến giáp là một tuyến nhỏ hình con bướm nằm ở phía trước cổ của bạn, ngay dưới thanh quản. Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone tuyến giáp, giúp điều chỉnh nhiều chức năng của cơ thể như nhịp tim, huyết áp, nhiệt độ cơ thể và cân nặng ¹.

Bướu giáp nhân rất phổ biến. Ước tính có khoảng 50% người trưởng thành có bướu giáp nhân tại một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Hầu hết các bướu giáp nhân là lành tính (không phải ung thư) và không gây ra vấn đề gì. Tuy nhiên, một số ít có thể là ung thư hoặc gây ra các vấn đề sức khỏe khác ².

Triệu chứng của bướu giáp nhân

Trong nhiều trường hợp, bướu giáp nhân không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Bạn có thể không biết mình có bướu giáp nhân cho đến khi bác sĩ phát hiện ra trong một cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc khi thực hiện các xét nghiệm hình ảnh cho một vấn đề sức khỏe khác.

Tuy nhiên, một số người có thể gặp các triệu chứng sau:

• Khối u ở cổ: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Bạn có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối u ở phía trước cổ.
• Khó nuốt hoặc khó thở: Nếu bướu giáp nhân đủ lớn, nó có thể chèn ép vào khí quản hoặc thực quản, gây khó nuốt hoặc khó thở.
• Đau ở cổ: Một số người có thể cảm thấy đau ở cổ, đôi khi lan lên tai.
• Triệu chứng cường giáp: Một số bướu giáp nhân sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp, dẫn đến các triệu chứng cường giáp như:
  • Run tay
  • Tim đập nhanh
  • Sụt cân không rõ nguyên nhân
  • Ra mồ hôi nhiều
  • Khó ngủ
  • Lo lắng, bồn chồn

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ bướu giáp nhân, đặc biệt là:

• Xuất hiện khối u ở cổ
• Khó nuốt hoặc khó thở
• Khàn tiếng kéo dài
• Các triệu chứng cường giáp
• Tiền sử gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp

Chẩn đoán bướu giáp nhân

Để chẩn đoán bướu giáp nhân, bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau:

1. Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ khám cổ của bạn để tìm kiếm các khối u hoặc bất thường.
2. Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp đánh giá chức năng tuyến giáp, xem tuyến giáp có sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hormone tuyến giáp hay không.
3. Siêu âm tuyến giáp: Siêu âm là một xét nghiệm hình ảnh không xâm lấn, sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của tuyến giáp. Siêu âm giúp xác định kích thước, hình dạng và cấu trúc của bướu giáp nhân, cũng như phát hiện các hạch cổ nghi ngờ ³.
4. Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA): Nếu siêu âm nghi ngờ bướu giáp nhân ác tính, bác sĩ có thể chỉ định FNA. Đây là thủ thuật sử dụng một kim nhỏ để lấy mẫu tế bào từ bướu giáp nhân để xét nghiệm dưới kính hiển vi. FNA giúp xác định bướu giáp nhân là lành tính hay ác tính ⁴.
5. Xạ hình tuyến giáp: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định xạ hình tuyến giáp để đánh giá chức năng của bướu giáp nhân, đặc biệt là khi nghi ngờ bướu giáp nhân hoạt động quá mức (gây cường giáp).

Điều trị bướu giáp nhân

Phương pháp điều trị bướu giáp nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước, loại bướu giáp nhân, triệu chứng và sức khỏe tổng thể của bạn. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Theo dõi định kỳ: Nếu bướu giáp nhân nhỏ, lành tính và không gây triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ bằng siêu âm và xét nghiệm máu để kiểm tra sự phát triển của bướu.
• Điều trị nội khoa: Trong một số trường hợp bướu giáp nhân gây cường giáp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều chỉnh chức năng tuyến giáp.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật cắt bỏ bướu giáp nhân hoặc toàn bộ tuyến giáp có thể được chỉ định trong các trường hợp sau:
  • Bướu giáp nhân ác tính hoặc nghi ngờ ác tính
  • Bướu giáp nhân lớn gây chèn ép, khó nuốt, khó thở
  • Bướu giáp nhân gây cường giáp không đáp ứng với điều trị nội khoa
  • Bướu giáp nhân gây mất thẩm mỹ
• Đốt sóng cao tần (RFA): RFA là một phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu, sử dụng nhiệt từ sóng radio để phá hủy bướu giáp nhân. RFA có thể là một lựa chọn thay thế phẫu thuật trong một số trường hợp bướu giáp nhân lành tính ⁵.
• Điều trị bằng iod phóng xạ: Iod phóng xạ có thể được sử dụng để điều trị bướu giáp nhân gây cường giáp.

Lời khuyên từ bác sĩ

Bướu giáp nhân là một bệnh lý phổ biến, nhưng đừng chủ quan. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời bướu giáp nhân là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về bướu giáp nhân, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và thăm khám cụ thể.

Bài viết được tham khảo từ nguồn UpToDate, một nguồn thông tin y khoa uy tín hàng đầu thế giới.

---

BS.CKI Trần Quốc Hoài

Khoa Ngoại lồng ngực - mạch máu

Phòng khám đa khoa Tâm Anh Quận 7

¹ Melmed, S., Jameson, J. L., & Grossman, A. B. (2023). Thyroid nodules. In Endocrinology: Adult and Pediatric (9th ed.). Philadelphia, PA: Elsevier.

² Cibas, E. S., & Baloch, Z. W. (2024). Thyroid nodule. In UpToDate. Retrieved from https://www.uptodate.com/contents/thyroid-nodule

³ Haugen, B. R., Alexander, E. K., Bible, K. C., Doherty, G. M., Mandel, S. J., Nikiforov, Y. E., ... & American Thyroid Association. (2015). 2015 American Thyroid Association management guidelines for adult patients with thyroid nodules and differentiated thyroid cancer: The American Thyroid Association Guidelines Task Force on Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer. Thyroid, 26(1), 1-133.

⁴ Gharib, H., Papini, E., Garber, J. R., Valcavi, R., Hegedüs, L., Vitti, P., & American Association of Clinical Endocrinologists, and Associazione Medici Endocrinologi, and European Thyroid Association. (2010). American Association of Clinical Endocrinologists, Associazione Medici Endocrinologi, and European Thyroid Association guidelines for clinical practice for the diagnosis and management of thyroid nodules. Endocrine Practice, 16(1), 1-43.

⁵ Baek, J. H., Lee, J. H., Valcavi, R., Pacella, C. M., Rhim, H., & Na, D. G. (2011). Thermal ablation for benign thyroid nodules: radiofrequency and laser. International Journal of Endocrinology, 2012, 920812.